..:: TÜRKİYEDE HENTBOLUN GELİŞİMİ ::..

TÜRKİYE'DE HENTBOL



TÜRKİYEDE HENTBOLUN GELİŞİMİ


Türkiye'de hentbol ilk kez 1927-1938 yılları arasında açık alan hentbolu olarak başlamıştır. Öncülüğünü Almanya'da öğrenim yapan ve beden eğitimi öğretmeni kökenli Hüsamettin Güreli, Zeki Gökışık, Nafi Tağman, askeri okullarda yapmıştır. Bu askeri okulların yanı sıra Gazi Eğitim Ensitüsü Beden Eğitimi Bölümünde de bazı kurallar tespit edilerek, futbol sahalarında 'el topu' adı altında hentbolun yaşatılmasına katkıda bulunmuş. Ülkemizde ilk resmi saha el topu oyun kuralları 1934 yılında Türkiye İdman Cemiyeti ittifakı tarafından yayımlanmıştır.

Ülkemizde ilk resmi açık alan hentbol maçı 1938 yılında oynanmıştır. Ancak Türkiye'de hentbol, voleybol ve basketbol ile birlikte 1942 yılında "Spor Oyunları Federasyonu'na bağlanınca canlanmaya başlamış, ilk hentbol ligi 1942-43 sezonunda İstanbul Hentbol Ligi adıyla kurulmuş ve o yıl Defterdar Takımı şampiyon olmuştur. 1943-44 ve 1944-45 sezonlarında Fenerbahçe, 1945-1955 yılları arasında ise Galatasaray şampiyonluğu elinde tutmuştur. 1945'te ilk kez Türkiye Şampiyonası düzenlenmiş, şampiyon da "Kara Harp Okulu "olmuştur.

1941 yılında Hasan Örengil ve 1947 yılında Mehmet Arkan-İlyas Sınal ikilisi el topu ile ilgili kitaplar yayımlamışlardır. İlk federasyon başkanlığını Vedat Abut bir süre yaptıktan sonra Faik Gökay'a devretmiştir. 1958 yılında Hentbol Federasyonu Başkanlığını Vahit Çolakoğlu yaparken voleybol, el topu adı altında yeni bir kimlik kazanmıştır. Bu süreç içinde kulüplerarası açık alan hentbol maçları yapılmıştır. Bu maçları geliştiren ilk kulüplerimiz Harp Okulu, Jandarmagücü, Ziraat Gençlik, Maltepe Emniyet, Anıtspor, Pınarspor, Doğuspor'dur. Yapılan müsabakalar sonucunda hemen hemen her yıl Harp Okulu şampiyon olmuştur.

Hentbol, yurt dışından gelen ve devlet büyükleri için gösteri sporu olarak da oynatılmıştır. İran Şahı'nın Türkiye'yi ziyaretinde Harp Okulu'nda iki takım oluşturularak bu takımlardan birisine 'Şah', diğerine de 'Süreyya' adı verilmiştir. Şah ile Süreyya takımları arasındaki maç berberlikle sonuçlanmıştır.

1945 yılı ve sonrasındaki okullarda bayanlararası 2x15 dakika süreli iki devreli salon hentbolü maçları yapılmıştır. 1960-1962 yıllarında açılan hakem kurslarının öğretmenliğini İbrahim Selet yapmış ve bu kurs sonunda başarılı olan Atilla Bostancıoğlu, Bülent Yılmazer, Necip Doğutürk, Nadir Irmaklar, Sedat Çötelli, Ömer Lütfi Tuncel, Fahri Alpagut, Turan Çelikkol, Ertuğ Fırat, Mazhar Kerestecioğlu, İbrahim Selet, Hüsamettin Topuzoğlu, Rıza Nur Mazlumca ve Şeref Tunca resmi hakem ünvanını alan ilk hakemlerimizdir.

Ülkemizdeki salon hentbolu ile ilgili ilk ciddi çalışmalar 1974-1975 yıllarına dayanır. Bu tarihlerde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yurt dışına eğitime gönderilen bir grup beden eğitimi öğretmeni, eğitim gördükleri Federal Almanya'dan dönerek görev yaptıkları Beden Eğitimi Bölümlerinde modern salon hentbolunun temellerini atmaya çalıştılar

Bir süre sonra Gençlik ve Spor Bakanı Ali Şevki Erek ve Beden Terbiyesi Genel Müdürü merhum Talat Akgül'ün gayretleriyle 4 Şubat 1976 yılında 22. federasyon olarak Hentbol Federasyonu kuruldu.

Federasyon başkanlığına Almanya Köln Spor Akademisinde 4 yıl hentbol, basketbol, futbol, voleybol, antrenman bilgisi dallarında ihtisas öğrenimi gören Yaşar Sevim getirildi. Yaşar Sevim başkanlığındaki ilk federasyon kurulları şöyle oluştu.

Başkan: Yaşar Sevim

Genel Sekreter: İsmail Hakkı Esemen

Asbaşkan: Erol İlgin

Üye: Sedat Muratlı

Üye: Fahrettin Günvar

Üye: Atilla Bostancıoğlu

Üye: Şahin Köktürk

Üye: İlhan Özler

Üye: Murat Kılıç

Üye: Sabahattin Erman

Üye: Turgay Kayaoğlu

Eğitim Birimi Asbaşkanı: Sedat Muratlı

Eğitim Birimi Üyesi: Murat Kılıç

Eğitim Birimi Üyesi: Kayhan Beyhan

Eğitim Birimi Üyesi: Ahmet Sarıyer

Eğitim Birimi Üyesi: Erhan Bayramoğlu

Merkez Hakem Komitesi Asbaşkanı: İsmail Hakkı Esemen

Merkez Hakem Komitesi Üyesi: Mete Öktem

Merkez Hakem Komitesi Üyesi: Atilla Bostancıoğlu

Merkez Hakem Komitesi Üyesi: Ercan Ersü

1977 yılından itibaren üniversitelerin (Anadoluhisarı, 9 Eylül ve Manisa) Beden Eğitimi ve Spor Bölümlerinde hentbol bilim dalı kurulmuş ve giderek her dereceli eğitim kurumunun müfredat programlarında yer almaya başlamıştır.

Tabanını okulların oluşturduğu bu spor daha sonraları MTA, Beşiktaş, İstanbul Bankası Yenişehir, İTÜ, Kolej, Arçelik, Simtel,Taçspor, Çukobirlik, Hacettepe, Karşıyaka, İzmirspor, Etispor, Eskişehir Kılıçoğlu Toprakspor, Pertevniyal ve isimlerini sayamayacağımız Konya, Adana, Eskişehir, Mersin, Trabzon, Rize, Bursa gibi illerimizdeki kulüplerimizin uğraşlarıyla daha da yayılmış ve üst düzeyde oynanmaya başlamıştır.

Deplasmanlı Türkiye Ligi'nin kurulmasıyla, başarılı olan takımlar, yurt dışında Türkiye'yi temsil etmişlerdir. Türk Milli Takımı ilk resmi maçını Mısır'a karşı 1979 yılında Akdeniz Oyunları sırasında oynamıştır.

İlk milli maç galibiyetimiz 1980 yılında Romanya'daki Balkan Şampiyonası'ndan 32-19'luk skorla Yunanistan'a karşı alınmıştır.. 1981 yılında Genç Milli Hentbol Takımımız'ın Balkan Üçüncülüğü bu alandaki ilk başarımız olmuştur. Her kategorideki Türkiye şampiyonları 1978 yılında, Deplasmanlı Türkiye Hentbol Ligi ise 1982 yılında başladı

Bayan milli takımımız ise 2 yıllık bir hazırlıktan sonra 1983 yılında ilk defa Bulgaristan'daki Haskova Turnuvası'na katıldı.

1983 yılında Türkiye'de yapılan Balkan Büyükler Hentbol Şampiyonası'nda Yugoslavya, Romanya ve Bulgaristan gibi dünya ve Olimpiyat şampiyonu takımlara karşı büyük bir mücadele örneği verildi ve Bulgaristan ile 18-18 beraberlik sonucu averajla Balkan üçüncülüğü kaybedildi.

1993 yılı Haziran ayında ilk kez yapılan Yıldız Erkekler ve Bayanlar Balkan Şampiyonası'nda hentbolcularımız erkeklerde 2., bayanlarda 3.'lük elde etmiştir. Aynı yılın Kasım ayında düzenlenen Balkan Şampiyonası'nda Hentbol Büyük Erkekler Milli Takımı hentbol tarihimizde ilk kez Balkan şampiyonu olmuştur.

1994 yılında yapılan Balkan Yıldız Bayanlar Balkan Şampiyonası'nda takımımız birinciliğe ulaşmış, Eskişehir'de düzenlenen Gençler Balkan Şampiyonası'nda ise hentbolcularımız erkek ve bayanlarda üçüncü sırayı almışlardır. Ocak 1995'te İzmir'de düzenlenen Dünya Üniversitelerarası Hentbol Şampiyonası'nda hentbolcularımız dünya ikincisi olmuş, Eskişehir'de yapılan Balkan Büyükler Hentbol Şampiyonası'nda milli takımımız Balkan Şampiyonluğu'na ulaşmıştır.

1996 yılı Şubat ayında Hentbol Federasyonu'nun kuruluşunun 20. yılı nedeniyle düzenlenen Uluslararası Ankara Turnuvası'nda Türkiye şampiyon olmuştur. 1992-1993 sezonundan itibaren erkeklerde ve bayanlarda Türkiye Ligi ve Play-Off müsabakalarında dereceye giren dörder takımımız Avrupa Kupaları müsabakalarına katılmaya başlamışlardır. Bu kupalar:

- Şampiyonlar Ligi

- Avrupa Kupa Galipleri Kupası

- EHF Kupası

- Challange Kupası

Hentbol liglerimizde yapılmakta olan yurt içi kupa maçları ise şöyle:

1- Cumhurbaşkanlığı Kupası (Erkekler)
2- Başbakanlık Kupası (Bayanlar)
3- GSGM Kupası (Erkekler)
4- Federasyon Kupası (Bayanlar ve Erkekler)


Geçmişten bugüne hentbol federasyonu başkanları.

PROF.DR.YAŞAR SEVİM: (1976 - 1979) Hentbol Federasyonu'nun kurucusu ve ilk başkanı olan Yaşar Sevim, bu görevi 28 yaşında üstlenen en genç başkan oldu. Halen Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi Spor Yüksek Okulu Öğretim Görevlisi v ASKİ Spor Klübünün Hentbol Teknik direktörüdür. Yaşar Sevim EHF Lektörü olarak ülkemizi EHF de temsil etmektedir.

PROF.DR:SEDAT MURATLI: (1979 - 1979) Yaşar Sevim'den sonra 2 ay gibi kısa bir süre federasyon başkanlığ yaptı. Halen Akdeniz Üniversitesi Beden Eğitimi Spor Yüksek Okulunda Öğr. Gör. Olarak spora hizmet vermektedir.

İBRAHİM SELET: (1979 - 1980) Sedat Muratlı'dan sonra yaklaşık olarak bir yıl kadar federasyon başkanlığı yaptı.

ŞEREF TUNCA: (1980 - 1989) İbrahim Selet'ten sonra 9 yıl kadar federasyon başkanlığı yaptı. En uzun süre federasyon başkanlığı yapan Tunca, döneminde Erkekler Deplasmanlı Hentbol 1. Ligi, Erkekler Deplasmanlı Hentbol 2. Ligi ve Bayanlar Deplasmanlı 1. Ligi kuruldu

PROF. DR. YAVUZ İMAMOĞLU: (1989 - 1993) Şeref Tunca'dan sonra Federasyon Başkanlığı'na gelmiştir.

SERHAT BİLGİ: (1993 - 2000) Serhat Bilgi ve federasyonu seçimle ilk işbaşı yapan Federasyondur.

GÜNAL ENSARİ: (2000 - 2004 ) 31.10.1955 Nusaybin doğumlu.Urfa'da futbol, Ankara Şekerspor'da voleybol Yükseliş Spor Kulübü'nde hentbol oynadı
1977 yılından itibaren çeşitli kulüplerde antrenörlük yaptı . Federasyonun teknik ve eğitim çalışmalarıyla milli takımların her kategorisinde görev yaptı.

1982 yılında ilk uluslararası maçını yapan Bayan Hentbol Milli Takımında antrenör olarak görev aldı.

2000 yılında yapılan seçimlerde Sn.Serhat Bilgi'nin önünde seçimi kazanarak Federasyon başkanı oldu.
Halen, Akdeniz Ülkeleri Hentbol Konfederasyonu Yönetim Kurulu Üyeliği ve 2004 Yılında seçildiği IHF Denetim Kurulu Üyeliği gibi 2 uluslararası görevi devam etmektedir..

Sn.Ensari TED Ankara Koleji Lise kısmında Beden Eğitimi Zümre Başkanı olarak çalışmaktadır.

TARIK CENGİZ: (2004 - .......) Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi mezunu olan Tarık Cengiz, 1999 yılında gerçekleştirilen genel seçim sonunda Demokratik Sol Parti mensubu olarak Samsun milletvekili sıfatı ile Türkiye Büyük Millet Meclisine girdi.


17 yıl aktif olarak hentbol oynadıktan sonra 1996 yılında Türkiye Hentbol Federasyonu Merkez Hakem Kurulu Asbaşkanı görevini üstlendi. Daha sonra THF Yönetim Kurulu üyesi olarak da görev yapmıştır.


2001 yılında, Avrupa Hentbol Federasyonu Tahmim Kurulu üyeliklerinden birinin boşalması nedeniyle yapılan seçim sonunda EHF tahkim kurulu üyeliğini kazanmıştır. Sözkonusu görevi 2004yılına kadar sürdürmüştür.


2004 yılında, yapılan Türkiye Hentbol Federasyonu Başkanlığı seçimi sonunda diğer başkan adayları Günal Ensari ve Serhat Bilgi'nin önünde seçimleri kazanarak 8. Hentbol Federasyonu Başkanı olmuştur.